Gia sư Bình Dương nêu cảm nhận về bài thơ - Ngôn chí bài 1 –Nguyễn Trãi
“ Thương Chu bạn cũ các chưa đôi
Xá lánh thân nhàn thuở việc rồi
Gội tục trà thường pha nước tuyết
Tìm thanh trong vắt tịn trà mai
Chim kêu hoa nở ngày xuân tĩnh
Hương lụi cờ tàn tiệc khách thôi
Bui có một niềm chăng nỡ trễ
Đạo làm con liễn đạo làm tôi”
(Ngôn chí bài 1)
Nguyễn Trãi gọi bạn cũ đời Thương Chu thì chỉ có thể là Y Doãn và Chu Công, Y Doãn giúp dựng nghiệp nhà Thương, Chu Công giúp dựng nghiệp nhà Chu, cũng như Nguyễn Trãi giúp dựng nghiệp nhà Lê, Y và Chu cả hai làm nên sự nghiệp mà còn giữ quyền vị suốt đời, chứ không như mình sau khi đã thành công rồi lại phải lánh về để an hưởng an nhàn cho nên tự xét mình chưa thể so sánh với Y, Chu được.
“Gội tục trà thương pha nước tuyết
Tìm thanh trong vắt tịn trà mai
Chim kêu hoa nở ngày xuân tĩnh
Hương lụi cờ tàn tiệc khách thôi”
Trung tâm gia sư Dĩ An Bình Dương thấy rằng cuộc sống khi lui về ở ẩn của Nguyễn Trãi cũng rất dung ung, tự tại, cảnh vật, con người đều đẹp, lại được hưởng cái thú vui tao nhã từ tinh túy của trời đất. Lòng người giờ đây nhìn cảnh vật nhẹ nhàng như hư không. Dùng nước thiên nhiên để pha trà thưởng cảnh, nghe tiếng chim kêu, thấy nhành hoa nở trong tiết trời êm đẹp, thanh tịnh, quả thực không còn gì sáng bằng. Con người cùng nhau hàn huyên trên bàn cờ, giữa thiên nhiên tươi đẹp quả đúng là biết cách thưởng thức cuộc sống của người xưa.
“Bui có một niềm chăng nỡ trễ
Đạo làm con liễn đạo làm tôi”
Tuy về ẩn thân hưởng nhàn hạ, nhưng lòng vẫn tận trung vì nước, vẫn một lòng yêu thương không nỡ chểnh mảng phút giây nào, tựa như dòng máu nóng trong tim vẫn luôn chảy ngày đêm không ngừng nghỉ, chỉ chờ cơ hội để được phục vụ cho nước nhà. Dù là đạo làm con hay đạo làm tôi thì suốt đời vẫn giữ được sự tận trung, tận hiếu đến cùng.
Cuộc đời Nguyễn Trãi đã cống hiến rất nhiều, nhưng cũng gặp phong ba không ít, tuy vậy ông vẫn một lòng hướng về triều đình với một lòng trung sắt son, hướng về nhân dân với một niềm yêu thương luôn chảy cuồn cuộn. Ông không những là một con người có tài, mà cái tâm của ông sáng hơn bất cứ vì sao nào trên bầu trời.